تحقیق تاریخ اجتماعی و وضع زنان در دوران قاجار

معرفی تحقیق گوشه هایی از تاریخ اجتماعی ایران بررسی کوتاه درباره وضع زنان در دوران قاجار (فتحعلی شاه قاجار)

بخشهایی از متن تحقیق

وضع اجتماعی زنان در عصر قاجار

در دوره قاجاریه، زنان آهسته آهسته به راهی می رفتند که بتوانند تا حدی از آزادی های فردی و اجتماعی برخوردار شوند. سختگیری و تعصب در این دوران مانند زمان صفویه نبود و رفت و آمد اروپاییان و مسافرت ایرانیان به خارج از کشور موجب شد تا فکر آزادی زن در ذهن مردم ترقی خواه ایران راه یابد پیش بینی حاجی پیرزاده در سفرنامه خودش قابل توجه است که گفته بود مدتی نخواهد گذشت که زیر این درختان نارون، زنان با مردان می نشینند و چای می نوشند و دیگر حجاب و پرده ای در کار نخواهد بود. با این حال و با وجود کاسته شدن از تعصبات و حدود و قیود کهن، زنان راه درازی در پیش داشتند تا بتوانند موجودیت خود را به عنوان یک انسان به جامعه ثابت کنند، زیرا آنچه که از مطالعه تاریخ دوره قاجار دستگیر ما می شود این است که در زمان حکومت این سلسله نیز، بهترین مکان زن را گوشه خانه و حرمسرا می دانستند، محدودیت های رفت و آمد زنان در کوچه و بازار و رعایت شدید حجاب برای این طبقه، همچنان پابرجا بود و رعایت نکردن آن گناهی بزرگ به شمار می آمد.

در دوره فتحعلی شاه و پس از آن، چادر خارج از منزل به رنگ سیاه یا بنفش بود که آن را روی چاقچور به سر می کردند و صورت را با روبنده می پوشاندند. در دوره ناصرالدین شاه نیز چادر و چاقچور باقی ماند و بعدها روبنده جای خود را به پیچه داد. ...

در عهد ناصرالدین شاه چندین تظاهرات نیز به وسیله زنان علیه این پادشاه انجام شد شاید این عمل از جمله قدم هایی بود که زنان را وادار به اعتراض در امری می کرد. یکی از این تظاهرات زنانه در اصفهان به دنبال گران شدن قیمت مس انجام گرفت، و چون زنان در زیر چادر از دیدن ماموران دولتی مخفی بودند و شرعا و عرفا نیز کسی حق زدن آنان را نداشت، لذا به پیشنهاد شوهران خود به خیابان ها ریختند و با تظاهرات اعتراض آمیز خود باعث شدند تا از قیمت مس کاسته شود و باز می بینیم که در زنان دوره قاجار شهامت بیشتری می یابند و چند نفر زن خطاب به ناصرالدین شاه می گویند : شما به جای اینکه به حال رعایا برسید و تعدی نایب السلطنه را از سر ما کوتاه کنید، جز پی زن ها دویدن کار دیگری ندارید. مگر شما همان نیستید که چهل سال قبل از این، چند روزی در تهران قحطی شد و محمود خان کلانتر را کشتید...

زن در تنگناهای اقتصادی خانواده

وضع عامه مردم ایران در دوران قاجاریه بسیار بد بود و آنان از وضع ناهنجار اقتصادی رنج بسیار می بردند. شاهزادگان و والیان و حکام چنان زندگی را بر مردم تنگ کرده بودند که در بسیاری از موارد چون پولی در مقابل خواسته های آنان موجود نداشتند، دختران خود را به این افراد به ناچار تقدیم می داشتند و چون آن زمان، دوره زنبارگی قدرتمندان بود و در نزد آنان بهترین کالا به حساب می آمد، لذا زمانی که وضع بد اقتصادی برگرده خانواده ای فشار می آورد، از دختران خود برای رها شدن از آن تنگناها مایه می گذاشتند.

از جمله در چهاردهم جمادی الاول سال 1324 یکی از وعاظ در جریان نهضت مشروطیت طی نطقی که ایراد داشت، این گونه دردها را آشکارا بیان کرد. ...

عناوین مطالب تحقیق

نظری کوتاه به آغاز کار این سلسله

وضع اجتماعی زنان

زن در تنگناهای اقتصادی خانواده

قدرت خواجگان حرمسرا

خدمه و ساکنان اندرون

سلطان حقی

نام و برخی مشخصات تعدادی از زنان فتحعلی شاه

منابع و ماخذ